مشاوره حقوقی نحوه دریافت طلب از بدهکار

ما در این مشاوره سعی بر آن داریم تا تمام آنچه که در رابطه با مشاوره حقوقی طلب و نحوه ی دریافت آن از بدهکار حائز اهمیت است را ارائه دهیم.

تشریفات و مدارک لازم برای دعوای مطالبه طلب چیست ؟

بعد از اینکه مرجع صلاحیت دار برای رسیدگی به دعوای مطالبه طلب را پیدا کردیم اکنون نوبت اقامه دعوا در آن مرجع می باشد.رسیدگی در دادگاه یا شورای حل اختلاف یک سری تشریفات شکلی می باشد که عدم رعایت آن ها باعث رد دادخواست یا عدم پذیرش دعوا درهمان ابتدای طرح آن میشود. هر چند طبق قانون شوراها اشاره شده که اقامه دعوا در شورا نیاز به رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی ندارد اما در برخی موارد از همان تشریفات دادگاه ها تبیعت می شود که در ادامه به آن اشاره میکنیم.شخص طلبکار برای اقامه دعوا باید پنج مورد را رعایت کند تا بتواند به صورت رسمی و قانونی اقدام به مطالبه طلب از بدهکار نماید که این موارد علاوه بر اثبات ادعا و در نهایت صدور رای به نفع وی می باشد که به آن شرایط ماهوی گفته میشود.این پنج مورد عبارتند از :

1-مالی یا غیر مالی بودن دعوا

دعوای مالی

دعوای مالی یعنی آن دسته از دعوای که خواسته اصلی دعوا مطالبه وجه یا مال باشد که دارای ارزش است.مانند مطالبه قرض الحسنه یا ودیعه از سوی مستاجر علیه موجر یا مطالبه وجه بابت قرض یا خسارت یا دعوای مطالبه مبیع مانند خودرو یا خانه .

دعوای غیر مالی

دعوای غیر مالی یعنی آن دسته از دعوایی که خواسته اصلی فاقد ارزش مالی است هرچند غیر مستقیم با نتیجه مالی همراه باشد .مانند دعوای اثبات زوجیت یا دعوای تخلیه عین مستاجره .با توجه به تعریف مختصر از دعاوی مالی و دعاوی غیر مالی روشن میشود که دعوای مطالبه طلب جز دعاوی مالی است .علت تقسیم بندی دهاوی مالی و غیر مالی ان است که با توجه به خواسته دعوا خواهان یا طلبکار باید هزینه دادرسیو به اصطلاح تمبر باطل نماید و تا وقتی که هزینه دادرسی پرداخت نشود دعوا قابلیت پذیرش در دادگاه یا شورا ندارد مگر اینکه اعسار و ناتوانی خواهان با رای مقتضی مبنی بر اثبات اعسار از پرداخت هزینه دادرسی اثبات شود.هزینه دادرسی در خصوص دعاوی مالی که در صلاحیت شورای حل اختلاف طبق ماده 23قانون جدید شورا ها مصوب 1395معادل پنجاه درصد هزینه دادرسی در دادگاه ها محاسبه میشود.هزینه دادرسی دعاوی مالی در دادگاه ها معادل 3/5درصد خواسته دعوا است .برای مثال اگر خواسته و طلب خواهان از بدهکار 20 میلیون تومان باشد چون این دعوا در صلاحیت شورای حل اختلاف است لذا هزینه دادرسی ان معادل 1/75درصد خواسته است یعنی حدود 350 هزار تومان اما اگر خواسته 21میلیون تومان باشد چون خواسته های بالاتر از 20 میلیون تومان در صلاحیت دادگاه است لذا هزینه دادرسی ان 3/5درصد خواسته است که حدود 700هزار تومان میباشد  که باید از طرف طلبکار به حساب قوه قضاییه بابت هزینه دادرسی پرداخت شود که در صورت پیروزی و موفقیت در دعوا نهایتا طبق شرایطی که در مبحث چهارم همین فصل اشاره شده است از بدهکار قابل مطالبه است .

2-طریقه تقدیم و طرح دعوا در مرجع قضایی

به طور کلی طرح دعوای مطالبه طلب از طریق یکی از دو مرجع قانونی یعنی دادگاه های دادگستری و شورا های حل اختلاف سراسر کشور با رعایت صلاحیت ذاتی و صلاحیت محلی امکان پذیر است. مطابق ماده48قانون ایین دادرسی مدنی اقامه و طرح دعوا در دادگاه ها از طریق تنظیم دادخواست در فرم های مخصوص که توسط دادگستری چاپ میشود امکان پذیر است. بنابراین تنظیم دعوا در کاغذ و اوراق غیر چاپی قابل پذیرش نیست.برخلاف دعاوی کیفری که حتی تنظیم شکوایه در اوراق معمولی از سوی دادسرا ها پذیرفته میشود اگرچه عملا در برخی شهر های بزرگ مانند تهران فرم های متحدالشکلی برای شکایات نیز تنظیم شده که خارج از ان مورد قبول نیست ذر حالی که قاونا اجباری در طرح شکایت در فرم های چاپی نمیباشد.فرم دادخواست را هم میتوان از دادگاه ها یا قسمت عریضه نویسی تهیه کرد و یا از طریق فرم های موجود در اینترنت که از طریق سایت های مختلف به صورت رایگان جهت استفاده کاربران  اراعه شده است دانلود و متن دعوا و عرض حال را در ان نوشت. برخلاف دادگاه ها برابر ماده 19قانون جدید شورا های حل اختلاف برای اقامه و طرح دعوا در شوراهای سراسر کشور نیازی به تنظیم دعوا در فرم مخصوص دادخواست نیست.اما در رویه معمول شوراها باید دعوا در این فرم ها تنظیم شود! برای تنظیم دادخواست و تکمیل ان باید نزد وکلا و مشاوران حقوقی ویا دایره عرضه نویسی مستقر در دادگاه ها و یا شوراها مراجعه کنید تا از عدم پذیرش یا در دادخواست احتمالی جلوگیری شود تا موجب اتلاف وقت و هزینه اضافی نشود .برای اطلاع از شیوه صحیح تنظیم دادخواست مطالب مبحص سوم همین فصل را مطالعه نمایید.

3-خواهان و خوانده دعوا

فرم دادخواست دارای شش قسمت مختلف است از جمله خواهان .خوانده .وکیل یا نمایده قانونی.خواسته. ضماعم و مستندات .متن دادخواست که در این مبحث و مباحث اینده به شرح مختصر انها می پردازیم.کسی که طلبکار است و قصد تنظیم دادخواست و اقامه دعوا را دارد خوهان نامیده میشود.کسی که نام او در ستون خواهان درج میشود باید همان فرد طلبکار باشد و نه پدر یا مادر یا فرزند او.البته اگر دعوا از سوی وکیل یا نماینده قانونی طرح میشود نام او نیز علاوه بر خواهان در قسمت معین شده درج میشود .در این حالت نیازی به حضور خواهان در طرح دعوا و یا حضور در جلسات رسیدگی نیست مگر اینکه رعیس دادگاه حضور وی را ضروری بداند .اگر طلبکار به سن قانونی و رشد نرسیده باشد در این صورت در قسمت خواهان نام همان فرد قید میشود و در قسمت وکیل یا نماینده حقوقی نام ولی یا قیم او درج خواهد شد وگرنه اقامه دعوا قانونا امکان پذیر نخواهد بود.

وقتی خواهان  در دعوا پیروز و ادعای او ثابت میشود در حکمی که صادر میشود به او محکوم له گفته میشود یعنی کسی که دعوا به نفع او صادر گردیده است خواهان ممکن است یک شخص حقوقی مانند شرکت یا موسسه باشد که باز هم در ثسمت خواهان نام ان شرکت باید قید شود و در قسمت وکیل یا نماینده قانونی نام وکیل یا مدیر عامل با رعیس هیات مدیره نوشته میشود.

کسی که دعوا علیه او طرح واقامه میشود خوانده نامیده میشود.

بنابراین در دعوای مطالبه طلب شخصی که بدهکار است بایذ نام وی در قسمت خوانده در فرم دادخواست نوشته شود .خوانده نیز ممکن است یک شخص حقیقی مانند هر یک از افراد جامعه باشد و یا یک شخص حقوقی مانند شرکت ها یا موسسات باشد .حتی ممکن است خواهان . یا خوانده بیش از یک نفر باشد.مانند زمانی که در یک رسید یا قبض دو نفر متعهد به پرداخت وجهی شده باشند که در صورت عدم پرداخت ان بایذ دعوا علیه هردوی ان ها به عنوان خواندگان دعوا طرح شود.

وقتی خوانده در دعوا محکوم شود به او محکوم علیه گفته میشود که باید مبلغ مورد مطالبه و کلیه هزینه های دادرسی و خسارت دیرکرد را به محکوم له یعنی خواهان(طلبکار) بپردازد.خوانده نیر مانند خواهان باید دارای صلاحیت و اهلیت قانونی باشد یعنی به سن قانونی و سن رشد که عملا 18 سال تمام است برسد هرچند مطابق تبصره 2ماده قانون مدنی سن قانونی و شرعی 15 سال تمام قمری برای پسران و 9سال تمام برای دختران تعیین شده است .در صورت عدم رعایت این موضوع دعوا کواجه با در خواهد بود.

بیشتر بدانیم

کسی که به عنوان خواهان اقدام به طرح دعوا و تقدیم دادخواست می کند باید سند و مدرکی داشته باشد که در ان به طلبکاری او اشاره شده باشد .اگر دو نفر با بیشتر طلبکار باشند هر یک از ان ها به تنهایی و یا باهم میتواند در یک دادخواست علیه شخص بدهکار اقامه دعوا نمایند.همچنن علیه شخصی که به عنوان  خواندخ اقامه دعوا میشود باید در رسید یا فاکتور یا قرارداد نام و مشخصات کامل او بدون هرگونه شک و شبهه به عنوان بدهکار قید شده و به امضا و اثر انگشت یا مهر او رسیده باشد .

برای مثال:

طبق این سند مبلغ ده میلیون تومان از طرف آقایان حمید و محمد به صورت قرض به اقای علی تسلیم شده و مقرر گردیده تا یک ماه دیگر یعنی در تاریخ1395/11/14قرض خود را بپردازد در غیر این صورت بابت هر روز تاخیر باید مبلغ چهل هزار تومان علاوه بر مبلغ اصلی بپردازد.>>اگر علی(قرض گیرنده)در تاریخ 1395/11/14قرض خود را به حمید و محمد (قرض دهندگان)نپردازد آن ها میتوانند به عنوان خواهان طی دادخواستی علیه اقامه دعوا به خواسته مطالبه طلب بعلاوه خسارت تاخیر تادیه(دیرکرد)نمایند.

4-خواسته

خواسته دعوا آن چیزی است که خواهان از طریق قانونی آن را از خوانده میخواهد .خواسته ممکن است مطالبه وجه یا مالی یا الزام به انجام کاری باشد.با توجه به این که تصمیم گیری دادگاه یا شورا فقط وفقط بر اساس ستون یا قسمت خواسته دعوا است لذا تنظیم صحیح و دقیق آن نیاز به آگاهی حقوقی دارد .بنابراین حتی المقدور این قسمت از دادخواست باید توسط اشخاص مطلع یا وکلای دادگستری و یا با مشاور گرفتن از انها تکمیل و تنظیم شود.چون عدم رعایت ظوابط و مقررات حقوقی در تعیین خواسته ممکن است موجب ابطال دادخواست با رد دعوا یا عدم استماع دعوا از سوی دادگاه شود .برای مثال اقامه دعوا علیه شخصی که محجور است مانند صغیر یا مجنون موجب رد دعوا میشود.چون انها فاقد اهلیت قانونی هستند.یا به جای طرح دعوا علیه بدهکار چنانچه علیه پدر یا برادر او اقامه دعوا شود .دعوا  مواجه با یا رد خواهد شد چون انها به خواهان بدهکار نیستند.البته موارد یاد شده از باب مثال بوده و اشاره به موارد ساده گردیده و الا در برخی مواقع حتی تعیین خواسته از سوی حقوقدان و وکلا نیز مشکل است و نیاز به مشورت فنی دارد.بعد از پی بردن به اهمیت تعیین صحیح خواسته دعوا لازم است اشاره کنیم که علاوه بر تعیین خواسته می توان برخی چیز های دیگر را نیزدر این قسمت درج نموده تا دادگاه همزمان با انشا و صدور رای نسبت به اصل خواسته در مورد متفرعات دعوا نیز تصمیم گیری نماید که بیشتر انها در اکثر دادخواست ها باید قید گردد.از جمله مطالبه هزینه دادرسی مطالبه خسارت دیر کرد (تاخیر تادیه) حق الوکاله وکیل و تامین خواسته.مگر موارد ذکر فوق در ستون خواسته قید نشود دادگاه فقط نسبت به اصل خواسته که مثلا مطالبه طلب است رای صادر کند.

خواسته دعوا باید مطابق مفاد یا رسید یا فاکتوری که بین خواهان و خوانده نوشته شده است تنظیم میشود . اگر برای مطالبه طلب موعد و تاریخ خاصی تعیین شده قبل از ان نمیتوان اقامه دعوا نمود مگر این که بدهکار قبل از سررسید پرداخت  فوت کند که در این صورت بدهی او اصطلاحا حال شود و باید علیه ورثه او مبادرت به طرح دعوای مطالبه طلب شود تا پس از محکومیت از ترکه و اموال به جا مانده از متوفی (بدهکار)برداشت شود.

5- اسناد و مدارک برای طرح دعوا

از مهم ترین قسمت های دادخواست قسمت دلایل و مستندات ان میباشد یعنی هر ان چه که خواهان براساس ان خود را ذیحق و ذینفع در دریافت طلب یا وجه میداند .باید یک نسخه کپی برابر اصل ان ضمیمه دعوا شود و در ستون خواسته نام ان به عنوان یکی از پیوست ها و مستندات دعوا قید شود.در غیر این صورت نمیتوان از اوراق و فاکتور و اسنادی که دلیل و مدرک طلب هستند در دادگاه یا شورا استفاده کرد.از جمله مستندات و مدارک دعوا میتوان به چک . سفته. رسید.فاکتور. قبض.قرارداد.شهادت.شهود.بارنامه تحویل کالا .استشهادیه محلی.اقرارنامه. و غیره اشاره کرد.طبق قواعد قانون آیین دادرسی مدنی اصل مدارک و مستندات بایذ در اولین جلسه دادرسی به دادگاه تحویل داده شود در غیر این صورت دادگاه به سایر دلایل رسیدگی میکند و اگر دلایل کافی نباشد دادگاه دعوا را رد میکند.

اگر مدارک و سندی که مستند اصلی دعوا است نزد شخصی یا یک مرجع دولتی یا عمومی قرار دارد خواهان میتواند ار دادگاه بخواهد تا ان را از ان مراجع بخواهد که در صورت اهمیت انها در سرنوشت دعوا دادگاه مطابق ماده212و213 قانون ایین دادرسی مدنی از ادارات و ارگان های مربوطه استعلام لازم را انجام دهد .استناد به یک سند و یا ابراز ان برای اثبات دعوا اصولا از وظایف اصحاب دعوا یعنی خواهان و خوانده میباشد ولذا اشخاص و یا مراجع دیگر را نمیتوان به منظور اثلات دعوا به کمک گرفت مگر به واسطه وجود مدارکی نزد ایشان.مطابق اصل بی طرفی قاضی رسیدگی کننده به دعوا دادگاه وظیفه ای برای جمع اوری و تحصیل دلیل و مدارک به نفع هر یک از طرفین دعوا ندارد و نباید جز اظهارات و مستندات طرفین اقدامی به نفع یکی از اصحاب دعوا انجام دهد و الا به تعقیب انتظامی قاضی یا دادرس دادگاه منجر خواهد شد.طبق ماده 1288قانون مدنی مفاد یک سند یا مدرک در صورتی معتبر است که برخلاف قوانین و شرع نباشد.برای مثال قرارداد خرید و فروش مواد مخدر یا مشروبات الکلی هم مخالف شرع و هم مخالف قانون است لذا رذ ئ بدل کردن چک یا رسید بابت طلب در صورت اثبات وقوع جرم بی اعتبار بوده و مقابل مطالبه نیست .و یا اسنادی که به امضای طرفین نرسیده باشد یا ذر خصوص اسناد رسمی نداشتن تاریخ و شماره سند موجب بی اعتباری انها است.

خدمات مشاوره حقوقی توسط مجموعه پاد با بهترین کیفیت قابل انجام می باشد برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره حقوقی تلفنی با شماره تلفن 26116691 تماس حاصل فرمایید.